Analiza filmu          

 

 

 

 

 

 

1.      Podstawowe informacje na temat filmu:

 

reżyser:              Teresa Kotlarczyk

 

 tytuł:                „Prymas - trzy lata z tysiąca”

 

bohaterowie:      Kardynał Stefan Wyszyński

 

aktorzy:

 

Andrzej Seweryn,

Krzysztof Wakuliński,

Maja Ostaszewska,

Zbigniew Zamachowski,

Jerzy Trela, 

Henryk Talar,

Mariusz Benoit, 

Grzegorz Sikora i inni

 

produkcja:          ATM Polska, 2000

gatunek:            dramat psychologiczny, historyczny

 

2.      Gdzie i w jakim okresie toczy się akcja filmu?

 

Akcja filmu rozgrywa się na początku lat pięćdziesiątych XX wieku w Polsce .

 

 

 

 

 

 

 

3.      Krótkie streszczenie fabuły

Początek lat 50. Komunistyczne władze PRL prowadzą politykę represji wobec Kościoła katolickiego. Pod pretekstem antypaństwowej działalności aresztowano wielu biskupów           i księży. Stefan Kardynał Wyszyński w publicznych wystąpieniach zdecydowanie przeciwstawia się bezprawnemu postępowaniu władz. Bierut postanawia wyeliminować politycznego przeciwnika i odizolować duchowego przywódcę od społeczeństwa. Prymas zostaje aresztowany i osadzony w opuszczonym klasztorze w Stoczku Warmińskim. Razem    z nim uwięzieni są ksiądz Stanisław Skorodecki i siostra Leonia, która jest na usługach Urzędu Bezpieczeństwa - ma składać pisemne relacje o wszystkim, co usłyszy. Władze liczą, że szykany oraz presja fizyczna i psychiczna spowodują dobrowolne zrzeczenie się przez Kardynała wszelkich funkcji kościelnych. Jednak żarliwa modlitwa i niezłomna wiara pozwalają mu nie ulec. "Opiekę" nad Prymasem przejmuje Pułkownik, który sprowadza do klasztoru agenta UB Molendę - sobowtóra Wyszyńskiego. Na zorganizowanym przez UB zebraniu biskupów Molenda jako ksiądz Prymas Stefan Wyszyński ma zrzec się zwierzchnictwa nad Kościołem. Jednak ksiądz Skorodecki zdobywa dziennik siostry Leonii,  z zapisanymi rozmowami Kardynała i podczas widzenia przekazuje go swojemu ojcu. Akcja  z sobowtórem Kardynała zostaje odwołana... Śmierć Bieruta, bezpośrednio nadzorującego akcję, zbiega się w czasie z przewiezieniem więźniów do Komańczy. Wkrótce po tym Prymas zostaje wypuszczony na wolność.
Dzieło Teresy Kotlarczyk podzieliło krytykę, choć przeważały opinie przychylne, niekiedy wręcz entuzjastyczne. Podkreślano spójność stylistyczną, równowagę i umiar filmu, jego powściągliwość i skromność przy jednoczesnej sile dramatycznej. Duża w tym zasługa również scenarzysty, Jana Purzyckiego, który oparł scenariusz na "Zapiskach więziennych" samego kardynała Wyszyńskiego i bogatej dokumentacji. Nie znaczy to jednak, że "Prymas" jest wierną rekonstrukcją faktów historycznych. Nie ma np. dowodów, że komunistyczne władze rzeczywiście zamierzały wykorzystać sobowtóra do rozwiązania konfliktu z prymasem i Kościołem. Był to zabieg artystyczny, przydający filmowi emocjonalnej grozy, obrazujący metody, jakimi posługiwano się w walce ideologicznej. To także prawdziwy popis gry aktorskiej Andrzeja Seweryna, odtwórcy zarówno roli kardynała Wyszyńskiego, jak i jego sobowtóra Molendy. Udało mu się najtrudniejsze: z jednej strony odtworzył wizerunek charakteru i duchowości prymasa, z drugiej ukazał człowieka, który z małpią zręcznością naśladuje każdy jego gest i ton, ale nie dociera do prawdy duchowej i dlatego pozostaje tylko fałszywie brzmiącą marionetką.

 

 

4.      Co cię szczególnie poruszyło w czasie oglądania filmu?

 

- postawa Kardynała Wyszyńskiego – jego oddanie Bogu i ludziom, jego postępowanie

  i wiara,

- dramatyzm,

- oddanie ludzi, którzy pozostali wierni Kościołowi i samemu Stefanowi Wyszyńskiemu,

  lecz przede wszystkim postawa samego Prymasa wobec losu i tego, co go spotykało za

  to, że gorliwie wierzył,

- nieuległość Prymasa wobec władz PRL-u, jego siła i wola walki,

- oddanie Kardynała ludziom i jego służba Bogu

- niezłomna postawa Prymasa Wyszyńskiego wobec szykan i wielu przykrości, które

  spotkały go ze strony oficerów SB i całego ówczesnego rządu,

- walka i dążenie do wolności Polski i Kościoła,

- oddanie i poświęcenie Prymasa,

- dramaturgia filmu,

- trzymanie w niepewności,

- wspaniała gra aktorów, którzy świetnie wcielili się w swoje role.

- zachowanie i postawa Kardynała, który mimo szantażowania i  zadawania mu bólu

  poprzez odbieranie mu wolności i listów od ojca, wytrwał w wierze przy Bogu.

- realność  tamtych czasów,

- oddanie i poświęcenie Prymasa,

- walka i dążenie do wolności Polski i Kościoła.

 

 

5.      Muzyka, czy niesie ona jakiś przekaz, czy ma znaczenie dla treści filmu?

 

- muzyka ma ogromne znaczenie, gdyż wprowadza w nastrój każdej ze scen, zmusza widza do przemyśleń,

- akcentuje/podkreśla  różne ważne sytuacje, grozę, dodaje emocji,

- muzyka jest dobrze dobrana do tych czasów oraz do sytuacji ukazujących się na ekranie,

- oddaje nastrój przedstawionych w filmie wydarzeń,

- muzyka jest dopełnieniem akcji,

- trzyma w napięciu, pozwala zrozumieć powagę sytuacji,

- głównie dzięki niej obecne były emocje,

- była, bardzo dobrze dobrana do poszczególnych scen.

- ma bardzo duże znaczenie dla treści filmu, podkreśla ważne sytuacje i w pewnym sensie pozwala widzowi odnaleźć się w nim,

- muzyka zaciekawia widza i sprawia, że chce on poznać dalsze wydarzenia,

- pozwala wczuć się w fabułę,.

- poprzez muzykę możemy głębiej zobaczyć dramaturgię filmu

 

 

6.      Jakie jest przesłanie filmu i czego cię on nauczył?

 

‘ Film uczy nas, że przebaczenie, wytrwałość oraz wiara w siebie i w Boga ma dla człowieka

   największe znaczenie’

 

‘ Film uczy nas, że wiara w siebie, wytrwałość oraz wiara w Boga ma największe znaczenie

   a nasza postawa zostanie wynagrodzona w niebie’

 

‘ …by nigdy się nie poddawać’

 

‘ Film nauczył mnie, że przebaczenie oraz wiara w siebie ma największe znaczenie

   dla człowieka

 

‘ W życiu spotykamy wielu złych ludzi, którzy tak jak w filmie szantażują i kłamią ale my

  zawsze powinniśmy żyć zgodnie z zasadami moralnymi i przykazaniami.

  Powinniśmy potrafić przebaczać’

 

‘Film uczy nas tego, by szanować swoją wiarę, ponieważ kiedyś ludzie byli prześladowani za to, że wierzyli. Uświadamia nam, jakie mamy szczęście, że możemy wyznawać swoją wiarę.’

 

‘Przesłaniem filmu jest to, żeby pokazać nam młodym ludziom, jak kiedyś walczono o to,  żebyśmy mogli dzisiaj swobodnie wyznawać swoją wiarę. Nauczył mnie on tego, że powinienem cieszyć się z wolności polskiego Kościoła, bo wielu ludzi cierpiało, abyśmy mogli bez przeszkód chodzić do kościoła’

 

‘Film pokazuje, jak Kościół w Polsce wałczył o wolność. Teraz można wyznawać swoją wiarę i nie trzeba się niczego obawiać.’

 

‘Film mówi, że w życiu należy kierować się prawdą, zawsze należy mówić prawdę, nawet  jeśli wiąże się to z dużymi konsekwencjami.’

 

‘Film pokazuje, jak wielką wagę dla człowieka ma wolność osobista. Ukazuje, że z Bogiem można przetrwać każde trudności. Nauczył mnie on gorliwej wiary w Chrystusa i pokazał, że warto jest trwać w nadziei i miłości, bo ona zawsze zwycięża.’

 

 

7.      Co byś zmienił(a) w filmie?

 

Większość uczniów, którzy oglądali film  stwierdza:

 

‘film bardzo mi sie podobał i uważam, że nie należy w nim nic zmieniać,

 

aktorzy grają bardzo przekonująco.’

 

‘Film ma bardzo dobry scenariusz, oddaje charakter tamtych czasów, uświadamia nam, jak było ciężko.’

 

‘Uważam, że film idealnie odwzorował rzeczywistość czasów komunizmu, jednak akcja rozgrywała się zbyt wolno.’

 

 

 

Film oglądali i na jego temat wypowiadali się : uczniowie kl.  Ib LO SZ Nr2 Dębica

 

←